Teatr Jednego Radpsoda
Strona Główna


W Repertuarze

"WENN sie seine liebe wÜssten"

 

Do tekstów niemieckiego poety
NOVALISA
( 1772 – 1801)

Wenn alle untreu werden(mp3)

 
Wenn alle untreu werden,
So bleib' ich dir doch treu;
Daß Dankbarkeit auf Erden
Nicht ausgestorben sei.
Für mich umfing dich Leiden,
Vergingst für mich in Schmerz;
Drum geb' ich dir mit Freuden
Auf ewig dieses Herz.
 

Oft muß ich bitter weinen,
Daß du gestorben bist
Und mancher von den Deinen
Dich lebenslang vergißt.
Von Liebe nur durchdrungen
Hast du so viel getan,
Und doch bist du verklungen,
Und keiner denkt daran.
 

Du stehst voll treuer Liebe
Noch immer jedem bei,
Und wenn dir keiner bliebe,
So bleibst du dennoch treu;
Die treuste Liebe sieget,
Am Ende fühlt man sie,
Weint bitterlich und schmieget
Sich kindlich an dein Knie.
 

Ich habe dich empfunden,
O! lasse nicht von mir;
Laß innig mich verbunden
Auf ewig sein mit dir.
Einst schauen meine Brüder
Auch wieder himmelwärts,
Und sinken liebend nieder,
Und fallen dir ans Herz.
W skład przedstawienia wchodzą następujące utwory:

      1. Es gibt so bange Zeiten(mp3),
      2. Unter tausend frohen Stunden(mp3),
      3. Ich weiß nicht, was ich suchen könnte,
      4. Gehoben ist der Stein,
      5. Wenn alle untreu werden(mp3),
      6. Ich sag' es jedem, daß er lebt,
      7. Wenn ich ihn nur habe,
      8. Ich sehe dich in tausend Bildern,
      9. Wenn sie seine Liebe wüßten.

Czym są dla mnie treści utworów Novalisa? Dlaczego zdecydowałem się kiedyś (ponad dwadzieścia lat temu), by śpiewać utwory tego właśnie poety w języku niemieckim? Jednym z pierwszych motywów, jakimi się kierowałem, była ich niezwykła i zaskakująca treść. Treść o wymiarach mistycznych, które wcześniej odnajdywałem u św. Jana od Krzyża czy mistyków chrześcijańskich różnych epok. W niewielkich kilkuzwrotkowych utworach, o zdawać by się mogło, prostej poetyce, zawierały się treści niebotyczne. Jak w obrazach Rafaela. Co więcej - one takie pozostawały jedynie w języku niemieckim. Każda z prób tłumaczenia na język polski (tłumaczenia na inne języki nie są mi dostępne) dawała mizerny rezultat. Powstawały sentymentalne, ckliwe twory pozbawione tych głębi, które zawierał oryginał.

Co o tym stanowi, że Novalis zachowując najwyższy kunszt poetycki wyraził jednocześnie treści dostępne jedynie mistykom? To jedno z pytań, na które wciąż szukam odpowiedzi.

Kolejna rzecz, która skłoniła mnie do pracy nad utworami napisanymi przez Novalisa, to tajemnicza dla mnie dostępność motywów muzycznych, które słyszałem, gdy wczytywałem się w poszczególne utwory. Tak jakby same podpowiadały mi, jak chcą być śpiewane, jakby wręcz czekały na to, by być śpiewane.
W utworach pisanych prozą przedstawił niezwykle interesującą, chrześcijańską wizję przyszłości Europy. Warto byłoby w obecnych czasach przypominać sobie o tej wizji.  


Śpiewanie tych utworów wpłynęło na przezwyciężenie oporów i niechęci do języka niemieckiego, tak charakterystycznej dla mojego pokolenia oraz pokolenia moich rodziców. Pomogło w czymś, co mógłbym nazwać odkupianiem tej niemieckości, która zawiera się w języku. Jest to ważne doświadczenie. Dzięki niemu mój stosunek do niemieckości zmienił się, nabrał innego zabarwienia.

Przez pewien czas szukałem tłumaczeń. Jednak zrezygnowałem z poszukiwań, uznając, iż skala trudności jest taka, jak w przypadku tłumaczenia Calderona przez Słowackiego. Po prostu to samo należałoby napisać po polsku i na najwyższym poziomie poetyki. Być może niezbędne byłoby tu objawienie. Chętnie jednak podejmę współpracę z kimś, kto podjąłby się tłumaczenia, czy też napisania tego samego po polsku.
 
 

Wenn sie seine Liebe wüßten

 
......................................
 
Wenn sie seine Liebe wüßten,
Alle Menschen würden Christen,
Ließen alles andre stehn;


Liebten alle nur den Einen,
Würden alle mit mir weinen
Und in bitterm Weh vergehn

Ich sehe dich in tausend Bildern

 
Ich sehe dich in tausend Bildern,
Maria, lieblich ausgedrückt,
Doch keins von allen kann dich schildern,
Wie meine Seele dich erblickt.
 

Ich weiß nur, dass der Welt Getümmel
Seitdem mir wie ein Traum verweht,
Und ein unnennbar süßer Himmel
Mir ewig im Gemüte steht.

MP3-ki z utworami do tekstów Novalisa

są nagraniami warsztatowymi. Zdecydowałem się je udostępnić zainteresowanym. 
W Repertuarze
 Strona Główna